Okresowa ocena pracownika 90, 180, 270 oraz 360 – po co je robić i czym się różnią?

Ocena okresowa pracownika nie jest – jak niekiedy uważają pracownicy – wyłącznie narzędziem do kontroli. Umiejętnie dobrana i przeprowadzona pomoże podwładnym rozwijać kompetencje oraz osiągać coraz lepsze wyniki w swoich działaniach. Jest też skarbnicą wiedzy dla całej kadry managerskiej oraz Działu HR. W jaki sposób można przeprowadzić ocenę okresową pracownika?

Okresowa ocena pracownika – poznaj lepiej swój zespół

Jak wiadomo, obecnie mamy do czynienia z rynkiem pracownika, a wykwalifikowanych, doświadczonych pracowników w niektórych branżach znaleźć jest naprawdę trudno. Rynek pracownika wymusza na zarządzających zmianę podejścia w swoich działaniach. Okazuje się bowiem, że współcześnie to nie tylko pracodawca stawia wymagania swoim podwładnym, ale działa to w obie strony – pracownicy również mają swoje oczekiwania wobec pracy oraz jej warunków.

Kilkadziesiąt lat temu jedna osoba była związana z daną firmą przez kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat. Dziś takie sytuacje zdarzają się coraz rzadziej. Pracownicy często i chętnie zmieniają pracę, szczególnie jeśli obecne miejsce pracy nie zapewnia im możliwości rozwoju, nie wytycza jasnej ścieżki kariery oraz warunków, jakie należy spełnić, by piąć się po firmowej drabince awansów. Jak twierdzi wielu specjalistów HR to sami pracownicy, szczególnie należący do pokolenia milenialsów, oczekują oceny jakości swojej pracy – jest to dla nich źródłem motywacji do lepszego wykonywania powierzonych im zadań oraz budowania własnej wartości jako pracownika.

Warto uświadomić sobie te procesy, by zdać sobie sprawę z tego, jak ważne jest wprowadzenie regularnych okresowych ocen pracowniczych. Znając nie tylko stopień realizacji powierzonych zadań, ale również motywację, kompetencje, umiejętności, jesteś w stanie zatrzymać wartościowych pracowników na długie lata w Twojej organizacji.

Ocena okresowa pracownika 90, 180, 270 i 360

Ocenę okresową możesz przeprowadzić na kilka sposobów. Oto krótki opis najczęściej wykorzystywanych przez firmy i organizacje.

1. Ocena okresowa pracownika 90 stopni

Ten najbardziej tradycyjny rodzaj polega na ocenie pracownika wyłącznie przez jedną osobę, czyli przełożonego.

2. Ocena okresowa pracownika 180 stopni

Ten typ należy do tzw. oceny wieloźródłowej. Dopuszcza bowiem 2 źródła oceny: pochodzącej od przełożonego oraz samooceny pracownika. W ten sposób możliwa jest konfrontacja 2 perspektyw na temat efektywności danej osoby. Taka metoda stosowana jest często wobec specjalistów na różnych szczeblach.

3. Ocena okresowa pracownika 270 stopni

W ocenie 270 stopni uwzględniane są aż 3 źródła informacji. Są nimi: przełożony, współpracownicy oraz osoba poddawana ocenie. Wykorzystuje się ją np. wobec osób, które nie mają podwładnych.

4. Ocena okresowa pracownika 360 stopni

Ocenę 360 stopni można wykorzystać nie tylko w przypadku osób zarządzających zespołem, np. team leaderów czy managerów średniego lub wyższego szczebla można wykorzystać ocenę 360 stopni. Informacja zwrotna pochodzi z 4 różnych źródeł. Są nimi: przełożony, współpracownicy, podwładni oraz samoocena.

5. Ocena okresowa 360+

Jest to rozszerzenie metody 360 stopni o kolejną perspektywę. Dodatkowym źródłem są klienci zewnętrzni, którzy nie należą do organizacji, w której pracuje osoba poddawana ocenie.

Okresowa ocena pracownika to nie narzędzie tortur!

Bez względu na to, czy zdecydujesz się na prowadzenie okresowej oceny pracownika 90, 180, 270 czy 360, warto podkreślić raz jeszcze, że jej głównym zadaniem nie jest kontrolowanie i rozliczanie za każde, najmniejsze niedociągnięcie w pracy. Nie jest to również ocena moralna samych osób ani pretekst zarządzających do zwolnień.

Należy to jasno wyartykułować w komunikacji z zespołem, by niepotrzebnie nie stresować jego członków, nie wywoływać niezdrowej rywalizacji pomiędzy poszczególnymi osobami w firmie, a w konsekwencji – nie burzyć relacji panujących pomiędzy samym zespołem, jak również między zarządzającymi a zarządzanymi.  Jakie zatem cele spełnia ocena pracowników?

Co daje organizacji okresowa ocena pracownika?

• Wpływa na poprawę wydajności pracy i jej jakości.
• Pomaga analizować i rejestrować postępy oraz osiągnięcia pracowników.
• Daje informacje o tym, czy dana osoba wywiązuje się ze swoich obowiązków.
• Pozwala znajdować pracowników o najwyższym potencjale rozwoju (tzw. high potentials).
• Może być istotnym czynnikiem do przeprowadzenia zmian kadrowych, np. zwolnienia, przyznania dodatkowych premii, podwyżki czy awansów pionowych oraz poziomych.
• Daje wiedzę o tym, jak dana osoba reaguje na ocenianie jej przez innych.
• Pomaga wyrównać luki kompetencyjne pomiędzy poszczególnymi osobami na tych samych stanowiskach.
• Zaspokaja potrzebę własnej oceny u Twoich pracowników – dzięki niej zyskują wiedzę, za co cenią ich inni oraz (w przypadku, jeśli mają możliwość ocenić się sami) jak sami postrzegają swoje kompetencje, mocne i słabe strony.
• Wspiera proces udrażniania komunikacji.
• Kształtuje postawy prorozwojowe i pomaga pracownikom identyfikować się z organizacją.

W jaki sposób przeprowadzić okresową ocenę pracownika? Papierowa ankieta czy platforma do oceny pracowniczej online?

Do przeprowadzenia oceny pracowniczej potrzebna będzie specjalnie sprofilowana ankieta składająca się z pytań otwartych oraz zamkniętych. Powinny znaleźć się w niej pytania dotyczące wiedzy, zarządzania czasem, organizacji pracy, umiejętności twardych i miękkich oraz predyspozycji, a także motywacji danego pracownika.

Być może zastanawiasz się, gdzie gromadzić te wszystkie informacje? Coraz chętniej organizacje wykorzystują platformy rozwojowe, na których można przeprowadzić ocenę pracowniczą, takie jak HCM Deck. Dzięki tego typu rozwiązaniu osoba odpowiadająca za prowadzenie oceny pracowniczej zautomatyzuje swoją pracę, będzie mieć stały i szybki dostęp do wszystkich ankiet przeprowadzonych na przestrzeni wielu lat.

Jak często przeprowadzać ocenę okresową zespołu 90, 190, 270 i 360?

Częstotliwość przeprowadzania ocen okresowych w dużej mierze zależy od specyfiki danej organizacji i branży, w jakiej działa. Nie ma tu złotego środka. Wiadomo, że im są one częstsze, tym masz większą i pełniejszą wiedzę o Twoim zespole. Jednak przeprowadzana zbyt często będzie odbierana jako narzędzie opresyjne względem pracowników. Kiedyś okresową ocenę przeprowadzało się raz w roku. Spora część firm do dziś utrzymuje właśnie taką częstotliwość.

Istnieje coraz więcej branż, które zmieniają się bardzo dynamicznie i aby utrzymać swoją pozycję na rynku jej pracownicy muszą szybko pozyskiwać nowe umiejętności oraz dostosowywać się do zmieniających się warunków zewnętrznych. W takich przypadkach lepiej zdecydować się na częstsze oceny, np. raz na pół roku lub częściej.

Jak widzisz, wartości płynące z regularnych ocen pracowniczych są cenne nie tylko dla kadry managerskiej, ale również dla każdego pracownika. Chcesz wdrożyć w swojej firmie efektywne i proste w użyciu narzędzie, które pomoże Ci przeprowadzić ocenę pracowników w oparciu o kompetencje? Sprawdź HCM Deck!